คำถาม
    ผมกับภรรยาแต่งงานกันได้ 1 ปี โดยที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน และตอนนี้เรายังไม่มีลูกด้วยกันครับ ส่วนภรรยาผมมีลูกติดมา 1 คน ผมอยากทราบว่าหากต่อไปในอนาคตหากผมเสียชีวิตไป ลูกติดของภรรยาจะมีส่วนในทรัพย์สมบัติของผมด้วยหรือไม่ครับ

คำตอบ
    การที่สามีภริยาอยู่กินด้วยกันโดยไม่จดทะเบียนสมรสในทางในทางกฎหมายถือว่าทั้งคู่ไม่มีความสัมพันธ์กันทางด้านกฎหมาย จึงไม่ใช่สามีภริยากันตามกฎหมาย ดังนั้นสิทธิหน้าที่ทั้งหลายจึงแตกต่างจากสามีภริยาที่จดทะเบียนสมรสกันเปรียบเสมือนหนึ่งว่าทั้งคู่เป็นเพื่อนกัน ดังนั้นทรัพย์สินที่หามาได้ระหว่างที่อยู่กินด้วยกันจึงเป็นกรรมสิทธิ์ร่วมหากจะมีการแบ่งจึงต้องแบ่งคนละครึ่ง
    แต่หากสามีภริยามีการจดทะเบียนสมรสกันโดยถูกต้องตามกฏหมายทรัพย์สินที่ทำมาหาได้ร่วมกันในระหว่างนั้นจึงเป็นสินสมรสหากเลิกกันก็ต้องนำมาแบ่งกันคนละครึ่ง  ส่วนทรัพย์สินที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งมีอยู่ก่อนที่จะมาอยู่ร่วมกันไม่ว่าจะจดทะเบียนสมรสหรือไม่ก็ตาม  ทรัพย์สินดังกล่าวเขาเรียกว่าทรัพย์ส่วนตัวของฝ่ายนั้นซึ่งอีกฝ่ายไม่มีสิทธิ์ที่จะเข้าไปยุ่งเกี่ยวหรือมีส่วนได้เสียใดๆ ได้
    ดังนั้นตามข้อสอบถามหากไม่ได้จดทะเบียนสมรสกันทรัพย์สินที่หามาได้ระหว่างที่อยู่กินด้วยกันจึงเป็นกรรมสิทธิ์ร่วมระหว่างสามีภริยา หากสามีตายก็ต้องนำมาแบ่งกันคนละครึ่งนั้นก็คือ  ภริยาได้ไปครึ่งหนึ่ง ส่วนที่เหลืออีกครึ่งก็จะตกทอดไปยังทายาททางฝ่ายสามี นั้นก็ คือ พ่อ แม่ พี่ น้อง ลุงป้า น้าอา หรือหากมีลูก ทรัพย์สินนั้นก็จะตกได้กับลูกต่อไป ส่วนลูกที่ติดมากับภริยาไม่มีสิทธิ์ใดๆ ที่จะได้รับในส่วนของคุณ  และภริยาก็ไม่มีสิทธิ์ในทรัพย์สินซึ่งเป็นสินส่วนตัวคุณที่มีอยู่ก่อนจะมาอยู่ด้วยกัน
    ดังนั้นต้องดูด้วยว่าทรัพย์สินของสามีเป็นทรัพย์สินที่ทำมาหาได้ร่วมกันระหว่างที่อยู่ด้วยกันหรือไม่ ถ้าใช่ก็แบ่งครึ่งคือฝ่ายภริยารับไปครึ่งหนึ่งส่วนอีกครึ่งหนึ่ง ก็จะต้องตกทอดไปยังทายาท คือ พ่อ แม่ พี่ น้อง ลุงป้า น้าอา หรือลูก (ถ้ามี) ครับ